Na terenie gminy Raków znajduje się dziewięć obiektów lub zespołów zabytkowych wpisanych do rejestru zabytków na mocy Ustawy z dnia 15 lutego 1962 roku o ochronie dóbr kultury i o muzeach z późniejszymi zmianami.
Są nimi:
- Zespół kościoła parafialnego p. w. Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny wraz z cmentarzem przykościelnym w Bardzie, nr rej.: A.451/1-2 z 20.01.2010 r. Wzniesiony w 1789 roku; ufundowany przez Barbarę Misiewską, stolnikową bracławską; na antepedium głównego ołtarza umieszczony jest herb Misiewskich - Ciołek.
- Kościół filialny p. w. Św. Andrzeja w Drogowlach, 1620-30 r., nr rej.: A.452 z 20.01.2010 r.
- Układ urbanistyczny i zespół zabudowy małomiasteczkowej z reliktami architektury sakralnej i mieszczańskiej innowierców (Braci Polskich) w Rakowie, 2 połowa XVI wieku – 1 połowa XVII wieku oraz XIX/XX wiek, nr rej.: A.453 z 20.01.2010 r.
- Zespół kościoła parafialnego p. w. Świętej Trójcy w Rakowie (ul. Kościelna 3) obejmujący kościół parafialny p. w. Świętej Trójcy, 1640-50 r., 1947 r.; dzwonnicę z 1 połowy XVIII wieku; dawną plebanię (obecnie dom pielgrzyma), XVI/XVII wiek, nr rej.: A.454/1-3 z 20.01.2010 r. Wzniesiony w latach 1640 - 50 z fundacji biskupa krakowskiego. Kościół postawiono na miejscu zburzonego zboru ariańskiego. Wewnątrz wyposażenie w stylu późnobarokowym.
- Kościół reformatów obecnie filialny p. w. Św. Anny w Rakowie, 1641 r., XVIII wiek, nr rej.: A.455 z 20.01.2010 r. Wybudowany w 1641 roku, przebudowany w połowie XVIII wieku.
- Budynek Wójtostwa w Rakowie, ul. Sienieńskiego 9, XVI/XVII wiek, nr rej.: A456 z 20.01.2010 r.
- Pozostałości zamku obronnego wraz z fosą w Rembowie, XIV wiek, nr rej.: A.457 z 20.01.2010 r.
- Zespół dworski w Rembowie obejmujący dwór (pozostałości, obecnie dom mieszkalny) oraz pozostałości parku, XVII wiek, nr rej.: A.458/1-2 z 20.01.2010 r.
- Kościół parafialny p.w. Św. Stanisława Biskupa w Szumsku, 1673 r., 1910 r., 1945-50 r., nr rej.: A.459 z 20.01.2010 r.
Na terenie Gminy Raków znajduje się również szereg obiektów zabytkowych przeznaczonych do ujęcia w gminnej ewidencji zabytków. Są to:
BARDO
- Cmentarz parafialny rzymsko-katolicki; 2 poł. XIX w.
CHAŃCZA
- Kapliczka Matki Boskiej, mur.; XIX w.
DĘBNO
- Układ urbanistyczny; XVIII w.
- Zespół kaplicy p.w. Św. Tekli obejmujący:
- Kaplica, mur. (kam.); 2 poł. XVIII w.
- Ogrodzenie z bramką, mur.; 2 poł. XVIII w.
DROGOWLE
- Cmentarz przykościelny w Zespole kościoła filialnego p. w. Św. Andrzeja; po 1620 r.
- Zespół dworski obejmujący:
- Ruina Dworu, mur.; 3 ćw. XIX w.
- Budynek gospodarczy; 3 ćw. XIX w.
- Pozostałości parku
KORZENNO
- Kapliczka Matki Boskiej, mur.; XIX w. (remont)
MĘDRÓW
- Kapliczka, mur.; 1895 r.
NOWA HUTA
- Cmentarz wojenny żołnierzy niemieckich; 1944 - 1945 r. (w zagajniku na terenie przysiółka Podgórze)
- Cmentarz wojenny żołnierzy niemieckich; 1944 - 1945 r. (dwa miejsca), (zgodnie z informacjami uzyskanymi z Urzędu Gminy Raków, na podstawie wywiadów z mieszkańcami, kilka lat temu dokonano ekshumacji mogił i przeniesiono je w inne miejsce, dokładniejsza lokalizacja nie jest możliwa)
OCIESĘKI
- Cmentarz przykościelny; po 1617 r.
- Cmentarz parafialny rzymsko-katolicki; przed 1878 r. (teren w granicach ogrodzenia)
RAKÓW
- Zespół kościoła parafialnego p.w. Św. Trójcy obejmujący:
- Cmentarz przykościelny; po 1640 r. (teren w granicach ogrodzenia)
- Ogrodzenie z bramką, mur.; XVII w. i XIX w., remont XX w.
- Plebania, mur.; ok. 1920 r.
- Zespół kościoła reformatów, obecnie filialnego p.w. Św. Anny obejmujący:
- Cmentarz przykościelny
- Ogrodzenie cmentarza przykościelnego, mur.; 2 poł. XVII w.
- Cmentarz parafialny rzymsko-katolicki; przed 1831 r. (teren w granicach ogrodzenia)
- Cmentarz ariański; 1 poł. XVII w.
- Cmentarz żydowski; 2 poł. XVIII w.
- Dom Ariański, ul. Sienieńska 2 (obecnie Bar „Arianka”), mur,; XVI/XVII w., przebudowany XX w., zachowane piwnice
- Dom Ariański, Rynek (pl. Wolności 18), mur.; XVII w., przebudowany
- Zabudowa parterowa rynku i przyległych ulic, mur.; XIX i XX w., zniszczona w 1944 r., odbudowana w tradycyjnych formach z wykorzystaniem starych murów.
- Zespół kościoła parafialnego p.w. Św. Stanisława Biskupa obejmujący:
- Dzwonnica, mur.; 1751 r.
- Cmentarz przykościelny; po 1637 r. (teren w granicach ogrodzenia)
- Ogrodzenie, mur.: XIX w.
- Plebania, mur.; 1845 r. rozbudowana 1927 r.
- Zespół cmentarza grzebalnego obejmujący:
- Cmentarz parafialny rzymsko-katolicki; przed 1857 (teren w granicach ogrodzenia)
- Kaplica, mur.; XIX/XX w.
- Pozostałości zespołu dworskiego obejmujące:
- Stajnia, mur.; 2 poł. XIX w. przebudowana
- Spichlerz, mur.; lata 20-te XX w. (obecnie front w częściowej ruinie).
Lokalizację obiektów zabytkowych wpisanych do rejestru zabytków oraz obiektów zabytkowych przeznaczonych do ujęcia w gminnej ewidencji zabytków (za wyjątkiem obiektu dla którego nie udało się określić jego lokalizacji) zaznaczono na załącznikach graficznych (uwarunkowania i kierunki) do niniejszego studium.
Na terenie Gminy Raków występują także stanowiska archeologiczne wpisane do rejestru i do ewidencji zabytków archeologicznych, które wskazuje się do objęcia ochroną prawem miejscowym, zgodnie z przepisami odrębnymi.
Są to:
Są to:
- Chańcza – kopiec/kurhan (brak AZP; prawdopodobnie zalany wodami zbiornika „Chańcza”; na lekkim wzniesieniu lewobrzeżnej trasy zalewowej rzeki Czarna, na łące należącej do Wacława Liznera, położony jest około 200 m na południe od młyna na Czarnej i około 1500 m na zachód od zabudowań wsi Chańcza );
- Chańcza – znalezisko luźne (epoka kamienia – paleolit), (brak AZP; prawdopodobnie zalane wodami zbiornika „Chańcza”, położone na nadzalewowej trasie rzeki Czarnej; jest to obszar piaszczysty, porośnięty w większości niewielkim laskiem; pozostała część to nieużytek pokryty wydmową trawą; gleby: piasek z wytwarzaną tylko miejscami warstwą humusu );
- Chańcza – osada (mezolit), (brak AZP; nie ustalono lokalizacji);
- Chańcza – pracownia narzędzi krzemiennych (epoka kamienia – mezolit/neolit), (brak AZP; w dwóch miejscach, na wschód i na zachód od wsi; mało wyeksploatowana z powodu odległości i złej drogi do Jastrzębca ; dokładniejsza lokalizacja nie jest możliwa);
- Chańcza – osada (okres rzymski/wczesne średniowiecze), (brak AZP; położona na łagodnym, południowym stoku wzniesienia opadającego w kierunku wsi Chańcza, wokół źródełka wypływającego u podnóża wzniesienia; gleby: rędziny brunatne. ; dokładniejsza lokalizacja nie jest możliwa);
- Chańcza – osada (późne średniowiecze/czasy nowożytne), (brak AZP; położona na skraju wysoczyzny opadającej łagodnie ku południu w kierunku wsi Chańcza /ku południu/; u podnóża wysoczyzny i równolegle do niej przepływa potok Chańcza, wpadający do rzeki Czarnej; w obrębie stanowiska znajdują się dwa czynne źródełka i ślady po trzech wyschniętych ; dokładniejsza lokalizacja nie jest możliwa);
- Chańcza – znalezisko luźne (brak AZP; położone w widłach dwóch dróg – asfaltowej biegnącej z Wygody do Chańczy oraz polnej z Wygody na wschód; na południowym stoku wzniesienia opadającym w kierunku polnej drogi a następnie do doliny, którą dawniej płynął strumień; nad miejscem znalezienia przebiega linia wysokiego napięcia; gleby: rędziny brunatne. ; dokładniejsza lokalizacja nie jest możliwa);
- Głuchów – osada (neolit), (brak AZP – w karcie stanowiska podano, że może ona być zlokalizowana na AZP 90-65, lecz w wykazie dla tego AZP to stanowisko nie jest ujęte; nie ustalono lokalizacji);
- Głuchów – stanowisko archeologiczne (neolit schyłkowy), (nr 12 na AZP 90-65; lokalizację stanowiska przedstawiono na załączniku graficznym);
- Głuchów – stanowisko produkcji dymarskiej (okres rzymski), (nr 13 na AZP 90-65; lokalizację stanowiska przedstawiono na załączniku graficznym);
- Głuchów Lasy – stanowisko przemysłowe (brak AZP – w karcie stanowiska podano, że może ono być zlokalizowane na AZP 89/90-65, lecz w wykazie dla AZP 90-65 to stanowisko nie jest ujęte; na północny-wschód od wsi w odległości 0,5 km rozciąga się pole Ob. Pietrasa Józefa na którym w czasie prac ornych natrafił na duże skupiska żużla ; dokładniejsza lokalizacja nie jest możliwa);
- Jamno – obozowisko, osada (mezolit/neolit), (brak AZP; nie ustalono lokalizacji);
- Korzenno – znalezisko luźne (okres lateński); (brak AZP; nie ustalono lokalizacji);
- Lipiny – znalezisko luźne (okres wczesno-lateński), (brak AZP; znalezione przy drodze z Łagowa do Rakowa na głębokości 150 cm; dokładniejsza lokalizacja nie jest możliwa);
- Nowa Huta – „Zamczysko”, założenie obronne; XIII/XIV w. (na Górze Zamczysko; lokalizację stanowiska przedstawiono na załączniku graficznym);
- Nowa Huta – „Nowa Huta”, huta szkła; XVI-XVIII w. (lokalizację stanowiska przedstawiono na załączniku graficznym);
- Nowa Huta – „Stara Huta”, huta szkła; XVI-XVIII w. (lokalizację stanowiska przedstawiono na załączniku graficznym);
- Pułaczów – ślad osadnictwa (okres rzymski), (nr 17 na AZP 89-68; lokalizację stanowiska przedstawiono na załączniku graficznym);
- Pągowiec – osada (późny mezolit), (brak AZP – w karcie stanowiska podano, że może ona być zlokalizowana na AZP 89/90-67; nie ustalono lokalizacji);
- Pągowiec – „Ślady rezydencji”, rezydencja Jakuba Sienieńskiego (lokalizację stanowiska przedstawiono na załączniku graficznym);
- Raków – znalezisko luźne (młodsza epoka kamienia), (brak AZP; nie ustalono lokalizacji);
- Raków – znalezisko luźne (okres rzymski), (brak AZP; nie ustalono lokalizacji);
- Raków – znalezisko luźne (wczesne średniowiecze), (brak AZP; nie ustalono lokalizacji);
- Raków – znalezisko luźne (wczesne średniowiecze), (brak AZP; nie ustalono lokalizacji);
- Rakówka – znalezisko luźne (okres rzymski), (brak AZP; nie ustalono lokalizacji);
- Rakówka – „Fryszerka” (relikty kuźnicy z XIX w.), (nad potokiem Łagowica w miejscowości Rakówka; lokalizację stanowiska przedstawiono na załączniku graficznym);
- Kolonia Szumsko – „Piwnica”, kopiec z piwnicą (w dawnym parku podworskim; lokalizację stanowiska przedstawiono na załączniku graficznym);
- Rembów – znalezisko luźne (neolit), (lokalizację stanowiska przedstawiono na załączniku graficznym);
- Rembów – „zamczysko” (ruiny zamku pocz. XIV w.), (nr rej.: Aa 12 z 21.08.1986 r.; lokalizację stanowiska przedstawiono na załączniku graficznym);
- Tartaki – osada (neolit/wczesny brąz), (brak AZP; nie ustalono lokalizacji);
- Życiny – znalezisko luźne + osada (mezolit/neolit) (brak AZP – w karcie stanowiska podano, że może ono być zlokalizowane na AZP 90-66; nie ustalono lokalizacji);
- Życiny – osada (epoka brązu/okres rzymski/okres nowożytny), (brak AZP – w karcie stanowiska podano, że może ona być zlokalizowana na AZP 90-66/67; położona na terasie nadzalewowej Czarnej, na lekkim piaszczystym wzniesieniu opadającym ku zachodowi, od wschodu podmywane jest przez rzekę Czarną, od południa i południowego-zachodu ograniczone przez zabudowania W. Liznera i przepływający za nimi niewielki strumień bez nazwy, uchodzący opodal do Czarnej, a wypływający ze znajdujących się około 150 m na zachód od stanowiska źródeł zwanych „Stare Stoki”; od północy stanowisko ogranicza lasek i przepływający poza nim strumień biorący swój początek w oddalonych około 1 km na zachód źródłach zwanych „Nowe Stoki”; gleby bielicowe ; dokładniejsza lokalizacja nie jest możliwa);
- Życiny – osada (okres rzymski), (brak AZP – w karcie stanowiska podano, że może ona być zlokalizowana na AZP 90-66/67; zlokalizowane nad Czarną, u wschodniego krańca wsi; dokładniejsza lokalizacja nie jest możliwa).